Từ rất lâu rồi, chiếc nón lá đã trở thành một sản phẩm đặc trưng của Việt Nam. Hình ảnh người phụ nữ mặc áo dài đội nón lá dần trở thành biểu tượng của Việt Nam. Ở Huế, hình ảnh này lại càng rõ nét. Nón lá Huế vì vậy cũng trở thành nét văn hóa đặc trưng vùng miền của Thừa Thiên Huế.
1. Đặc trưng của Nón Lá Huế
Nón là Huế có lịch sử từ rất lâu rồi. Nó ra đời nhằm phục vụ nhu cầu sinh thường ngày của người nông dân, che nắng che mưa.
Nón có hình chóp nhọn, bao gồm 2 phần chính là phần nón và quai nón.
Đơn vị đo kích thước của nón lá là “vành” (số nan nón). Kích thước của một chiếc nón lá Huế truyền thống thường là 16 vành. Ngoài ra còn có các kích thước khác như 18 vành, 13 vành, 14 vành tùy vào mục đích.
Lá làm nón ở Huế cũng là loại lá nón bình thường (thường gọi là lá xanh, lá kè). Nhưng được tuyển chọn kĩ và xử lý qua nhiều khâu; Như hấp, sấy, phơi sương, ủi phẳng sao cho mặt lá giữ được màu trắng xanh mới đạt tiêu chuẩn.
Sau công đoạn chọn lựa và xử lỹ nguyên vật liệu, người thợ tiếp tục các công đoạn khác. Các công đoạn được làm một cách tỉ mỉ, khéo léo như chọn khung, bắt vành, lợp lá, chằm nón… Công đoạn quan trọng nhất của nghề làm nón chính là chằm nón (khâu nón). Tay nghề của người thợ thường được đánh giá qua công đoạn chằm nón.
Độ dày mỏng của lớp lá nón cũng như độ dày mỏng của mũi chằm (khâu) cũng tạo nên các loại nón lá khác nhau, có giá thành khác nhau.
Nổi tiếng nhất của nón lá Huế chính là Nón Bài Thơ, chiếc nón đã được đi vào thơ ca. Nón Huế trở thành món quà lưu niệm phổ biến cho các du khách ghé thăm cố đô Huế.
Hiện nay, với sự sáng tạo của những người nghệ nhân, Huế đã có thêm rất nhiều loại nón nghệ thuật khác nữa. Hãy cùng Maries tìm hiểu thêm.
>> Xem thêm: NHẬN BIẾT CÁC LOẠI NÓN LÁ VIỆT NAM HIỆN NAY
2. Các loại Nón Lá Huế
2.1. Nón lá thường
Là loại nón có lịch sử lâu đời nhất, đơn giản, nhẹ nhàng. Nón chủ yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng ngày của người dân.
2.2. Nón Lá Bài Thơ
Là nét đặc trưng của nón lá Huế. Ngoài các công đoạn của một chiếc nón lá thường, nón lá bài thơ càng phải kì công hơn. Đó là kỹ thuật tạo hình, cắt chữ trên giấy màu đậm, rồi xếp chen giữa 2 lớp lá nón.
Khi soi lên ánh sáng ta sẽ thấy một bức tranh trong chiếc nón, rất độc đáo. Hình ảnh trong chiếc nón thường là hình ảnh đặc trưng của Huế như cầu Trường Tiền, chùa Thiên Mụ. Nón bài thơ được các du khách mua làm quà lưu niệm, mang ý nghĩa đặc trưng riêng.
2.3. Nón lá thêu
Là sự kết hợp giữa nón lá Huế thường và nghệ thuật thêu tay thủ công trên nón. Sản phẩm là những chiếc nón thêu nghệ thuật độc đáo làm quà tặng lưu niệm, biểu diễn nghệ thuật…
2.4. Nón Lá Vẽ
Là sự kết hợp giữa nón lá thường và nghệ thuật vẽ thủ công trên nền nón. Từ chiếc nón lá bình thường đã được các họa sĩ “khoác áo mới” bằng các nét vẽ tay tỉ mỉ, nghệ thuật. Sản phẩm hình thành là chiếc nón lá Huế rất đẹp và nghệ thuật.
2.5. Nón lá Sen
Là chiếc nón được làm từ nguyên liệu lá sen thiên nhiên xứ Huế độc đáo. Với 2 màu chủ đạo là Nón Lá Sen Xanh và Nón Lá Sen Nâu. Kết hợp vẽ tay họa tiết màu acrylic không phai, chiếc nón lá sen trở thành những chiếc nón nghệ thuật độc đáo.
>> Xem thêm: Hành Trình Của Một Sản Phẩm Cỏ Bàng Xứ Huế Marie’s
2.6. Nón Xương Lá Bàng Rừng Huế
Cũng là dòng nón rất đặc biệt của Xứ Huế. Nón đặc biệt ở màu trắng trong suốt của xương của lá bàng rừng, mảnh mai, nhẹ nhàng, tinh tế. Kết hợp với nghệ thuật vẽ tay của người họa sĩ, tạo nên những chiếc nón nghệ thuật rất tinh xảo, độc đáo, chỉ có ở Xứ Huế.
2.7. Nón Cỏ Bàng xứ Huế
Là một chiếc nón rất đặc biệt, làm từ thân cây cỏ bàng xứ Huế. Là sự kết hợp độc đáo giữa nghề chằm nón và nghề đệm bàng truyền thống xứ Huế. Là chiếc nón thân thiện môi trường. Nghệ thuật hơn khi kết hợp với những nét vẽ của người họa sĩ. Dòng nón Cỏ Bàng của Maries được rất nhiều người biết đến và yêu thích.
2.8. Nón trúc chỉ
Là một phiên bản nâng cấp của nón bài thơ, được làm từ giấy nghệ thuật trúc chỉ. Với các họa tiết đan xen khéo léo, dày mỏng theo góc nhìn để khi kết hợp với ánh sáng tạo nên hiệu ứng tinh tế.
Nón trúc chỉ chủ yếu để trang trí hoặc làm quà lưu niệm vì làm từ giấy nên độ bền không cao.
Hiện nay, ngoài nhu cầu sử dụng trong đời sống thường ngày để che nắng mưa, Nón Lá Huế được nghệ thuật hóa thành các sản phẩm nghệ thuật được sử dụng rộng rãi trong trang trí, chụp ảnh, làm quà tặng ý nghĩa với dịch vụ vẽ theo yêu cầu. Nón Nghệ Thuật Xứ Huế Marie’s đã dần trở thành thương hiệu được các khách hàng khắp nơi yêu mến với sự đa dạng, độc đáo và tính nghệ thuật cao.